ΔΕΠ-Υ: Χαρακτηριστικά & Έγκαιρη Διάγνωση

ΔΕΠ-Υ: Χαρακτηριστικά & Έγκαιρη Διάγνωση

Τι είναι η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής- Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ):

Η ΔΕΠ-Υ είναι μια αναπτυξιακή διαταραχή που εμφανίζεται στην παιδική ηλικία και η οποία πολλές φορές συνεχίζεται και στην ενήλικη ζωή. Πρόκειται για μια διαταραχή που παρά του επιπολασμού, δεν είναι ευρέως κατανοητή και αποδεκτή από την ευρύτερη κοινότητα, ενώ παράλληλα δεν είναι εύκολη η διάγνωσή της, καθώς πολλές φορές η συμπεριφορά ενός παιδιού προσχολικής ηλικίας «δικαιολογεί» κάποιες δυσκολίες που είναι πιθανό να εμφανίζει, ήδη από αρκετά μικρή ηλικία. Τα παιδιά που φτάνουν στην διαδικασία της αξιολόγησης είναι συνήθως σε ηλικία 3 έως 7 ετών και συμπίπτει με την έναρξη φοίτησης σε σχολικό πλαίσιο.   

Κατηγορίες: Σύμφωνα και με το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM), η ΔΕΠ-Υ μπορεί να διαχωριστεί σε 3 τύπους, με βάση τις δυσκολίες που παρουσιάζει το κάθε παιδί:

1. ΔΕΠ-Υ- τύπος απροσεξίας
2. ΔΕΠ-Υ- τύπος παρορμητικότητας/υπερκινητικότητας και
3. ΔΕΠ-Υ- συνδυασμένος τύπος.

Χαρακτηριστικά Απροσεξίας/ Ελλειματικής Προσοχής:

• Δυσκολία συγκέντρωσης στη λεπτομέρεια - λάθη απροσεξίας
• Περιορισμένο εύρος προσοχής κατά την διάρκεια δραστηριοτήτων και εργασιών
• Δίνει την αίσθηση ότι δεν ακούει
• Εύκολη διάσπαση από εξωτερικά ερεθίσματα
• Δυσκολία ολοκλήρωσης εργασιών
• Αποφεύγει εργασίες, που απαιτούν αδιάσπαστη προσοχή
• Δυσκολία στην οργάνωση / ταξινόμηση εργασιών και δραστηριοτήτων
• Απώλεια αντικειμένων (βιβλία, τετράδια, προσωπικά είδη)
• Ξεχνάει
• Δυσκολία στο να ακολουθεί οδηγίες

Χαρακτηριστικά Παρορμητικότητας/Υπερκινητικότητας:

• Κινείται νευρικά ή στριφογυρίζει στην θέση του
• Φεύγει συχνά από το θρανίο του στο σχολείο
• Τρέχει ή σκαρφαλώνει υπερβολικά
• Είναι συνεχώς «εν κινήσει» ή με τάση για συνεχή δραστηριότητα
• Μιλάει υπερβολικά
• Είναι παρορμητικός στις κινήσεις του, δεν σκέφτεται πριν ενεργήσει
• Διακόπτει συζητήσεις και δραστηριότητες άλλων
• Απαντάει σε ερωτήσεις, πριν ολοκληρώσει ο ομιλητής
• Δυσκολεύεται να περιμένει την σειρά του και να ακολουθήσει κανόνες.

Σημαντικό σε ότι αφορά διάσπαση ελλειμματικής προσοχής, είναι η έγκαιρη διάγνωση που είναι απαραίτητο να γίνεται από ειδικούς όσο το δυνατόν νωρίτερα. Αν η διάγνωση γίνει στις δύο πρώτες τάξεις του δημοτικού, το ποσοστό επιτυχίας της αντιμετώπισης είναι εξαιρετικά υψηλό, ενώ όσο περνά ο καιρός τόσο μειώνεται η αποτελεσματικότητά της.

ΚΕΔΑΣΥ & Διάγνωση μαθησιακών και αναπτυξιακών δυσκολιών

Τα Κέντρα Διεπιστημονικής Αξιολόγησης και Συμβουλευτικής Υποστήριξης (ΚΕΔΑΣΥ), στελεχώνονται και λειτουργούν σύμφωνα με την αρχή της διεπιστημονικότητας. Επιτροπή επιστημονικών μελών (ψυχολόγος, κοινωνικός λειτουργός, εκπαιδευτικός, ειδικός παιδαγωγός, λογοθεραπευτής, εργοθεραπευτής, παιδοψυχίατρος),  συνεργάζονται με στόχο την αξιολόγηση των δυσκολιών που αντιμετωπίζει το κάθε παιδί, αλλά και την υποστηρικτική παρέμβαση στις εκπαιδευτικές του ανάγκες.

Ποιες είναι οι αρμοδιότητες των ΚΕΔΑΣΥ;

Στις βασικότερες αρμοδιότητες των ΚΕΔΑΣΥ, ορίζονται η διερεύνηση και αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και ψυχοπαιδαγωγικών αναγκών του μαθητή. Με βάση το πόρισμα από την αξιολόγηση που γίνεται, τα μέλη της επιστημονικής ομάδας εισηγούνται το πλαίσιο φοίτησης, τη σχολική μονάδα και τα ειδικά εξατομικευμένα προγράμματα, που αφορούν τον κάθε μαθητή. Επιπλέον, τα ΚΕΔΑΣΥ υποστηρίζουν τις σχολικές μονάδες και συνεργάζονται με αυτές, για τη διαχείριση σχολικών κρίσεων, αλλά και για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ σχολικής μονάδας και γονέων. Ταυτόχρονα, δύναται να παρέχει συμβουλευτική υποστήριξη και κατευθύνσεις τόσο στο εκπαιδευτικό προσωπικό, όσο και στους γονείς.

Πώς γίνεται η αξιολόγηση μαθητή από τα ΚΕΔΑΣΥ;

Τα ΚΕΔΑΣΥ, αφού λάβουν από τον γονέα το αίτημα αξιολόγησης, το παραπέμπουν στη διεπιστημονική ομάδα. Έπειτα η διεπιστημονική ομάδα συλλέγει το κοινωνικό και αναπτυξιακό ιστορικό του παιδιού ενώ ταυτόχρονα γίνεται η εκτίμηση του νοητικού δυναμικού και του προφορικού λόγου του παιδιού, καθώς και η αξιολόγηση του μαθησιακού του επιπέδου. Μόλις ολοκληρωθεί η αξιολόγηση, η διεπιστημονική ομάδα συναποφασίζει με βάση τα αποτελέσματα και εκδίδει αξιολογική εκτίμηση-γνωμάτευση, η οποία περιέχει προτάσεις για το εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης του μαθητή και παρεμβάσεις υποστήριξης του μαθητή και της οικογένειας.

Για οποιαδήποτε επιπλέον πληροφορία, ή κατεύθυνση, μπορείτε να απευθυνθείτε καθημερινά και 24/7, στο Κέντρο Υπηρεσιών Υγείας (11040), καθώς και στην γραμμή SOS 1056, «Το Χαμόγελο του Παιδιού».

Βιβλιογραφικές αναφορές

Πανελλήνιο Σωματείο Ατόμων με Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας, (2020). Συμπτώματα. https://www.adhdhellas.org/2013-09-13-13-14-13/symptomata

American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders, 5^th edition. https://doi.org/10.1176/appi.books.9780890425596